داستان های شاهنامه به نثر روان

Description

داستان های شاهنامه به نثر روان اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی حماسه‌ای منظوم و دربرگیرندهٔ نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سروده‌های حماسیِ جهان است که سرایشش دست‌آورد دست‌کم سی سال کار پیوستهٔ این سخن‌سرای نامدار ایرانی است.

موضوع این شاهکار ادبی افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حمله اعراب به ایران در سدهٔ هفتم میلادی است که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شود.

فردوسی هنگامی شاهنامه را سرود که زبان پارسی دچار آشفتگی بود و او از ماندگار شدن این آشفتگی و افزونی آن جلوگیری کرد. 

فردوسی در سرودن شاهنامه بیشتر از پارسی سره بهره برده و شمار واژگان عربی در شاهنامه ۸۶۵ واژه است. این کتاب اشعار فردوسی را به نثر روان در آورده است. 

بر هیچ کس پوشیده نیست که از میان همه ی نوشته های نیاکان ما ایرانیان که از دستبرد زمانه جان بدر برده و به دست ما رسیده اند، هیچ نوشته ای ارزش شاهنامه ی فردوسی را در شناخت تاریخ و فرهنگ و ادب و هنر و بینش ها و آیین های باستانی ایران و زبان و ادب پارسی و هویت ملی ما ندارد. 

برای دریافت بهتر شاهنامه و درک درون مایه ی آن بهتر است سخن خود فردوسی ( نظم) را بخوانید اما اگر زمان و توان کافی برای این کار ندارید می توانید از این نسخه ی شاهنامه بهره ببرید که هم نثری ساده و روان دارد و هم بیت های برگزیده ی هر داستان در میانه ی نثر آن آورده شده است. 

این مجموعه تلاشی است برای معرفی شاهنامه فردوسی که در آن تمام شاهنامه بیت به بیت از نظم به نثر امروزی بازنویسی شده است.

نثر روان ولی استوار است و سبک نوشته به گونه‌ای است که روح داستانی، هنری و حماسی شاهنامه حفظ شده است، به‌ویژه که در جای‌جای متن ابیاتی از شاهنامه زینت بخش آن می‌باشد و موجب لذت ادبی است. 

نثر امروزی، توضیح واژه‌های سخت در زیرنویس و مقدمه روشنگر بازنویس سبب درک آسان‌تر داستان‌هاست به علاوه این مجموعه کارکرد اطلاعاتی هم دارد زیرا برای اطلاع از معنی تمام ابیات شاهنامه می‌توان به آن مراجعه کرد، لذا علاوه بر مخاطب نوجوان و دبیرستانی و مخاطب عام برای کتابخانه‌ها آموزشگاهی نیز مناسب است. 

تاکنون ۱۴ جلد از این مجموعه تحت عناوین زیر منتشر شده است که سه بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی شاهنامه فردوسی را شامل می‌شود: 

• جلد اول: اساطیر – از پادشاهی کیومرث تا پایان کار فریدون 

• جلد دوم: پهلوانی – از پادشاهی منوچهر تا پایان کار او 

• جلد سوم: پهلوانی – از بر تخت نشستن نوذر تا پایان هفت‌خوان رستم 

•   جلد چهارم: پهلوانی – از داستان کاووس و شاه مازندران تاایان داستان رستم و سهراب 

• جلد پنجم: پهلوانی – داستان سیاوش 

• جلد ششم: پهلوانی – از داستان بازگشت کیخسرو به ایران تا پایان داستان فرود 

• جلد هفتم: پهلوانی – از داستان کاموس تا پایان داستان جنگ رستم و سهراب و اکوان دیو  

• جلد هشتم: پهلوانی – از داستان بیژن تا پایان جنگ دوازده رخ 

• جلد نهم: پهلوانی – از داستان کیخسرو و افراسیاب تا سر انجام کیخسرو 

• جلد دهم: پهلوانی – از پادشاهی لهراسب تا پایان داستان هفت‌خوان اسفندیار 

• جلد یازدهم: پهلوانی – از داستان رزم رستم و اسفندیار تا پایان داستان رستم و شغاد 

• جلد دوازدهم: پهلوانی – از پادشاهی بهمن تا پاییان کار اسکندر 

• جلد سیزدهم: تاریخی – از پادشاهی اشکانیان تا داستان تاج برداشتن بهرام گور 

• جلد چهاردهم: تاریخی – از پادشاهی بهرام گور تا پایان بزم‌های هفت‌گانه نوشین‌روان با بوذرجمهر 

واقعيت اين است كه شكوه شاهنامه در نظم آن‌چنان تابنده است كه اگر آن را به جامه نثرى ساده درآورى، چيزى اندر كف نخواهى آورد مگر كلمات و واژگانى سخت بی‌روح. 

چاره آن دانستیم كه در روايت نثر شاهنامه تا آنجا كه در توان دارم به نثر سده پنجم و ششم بازگردم و با تركيب نثر آن دوره و روزگار كنونى و هم با بهره‌گيرى از زبان شاعران معاصر به زبانى تازه در روايت شاهنامه برسم كه حاصل كار پيش روى خواننده هوشمند قرار دارد و داور آخرين اوست و براى اثبات مدعا نمونه‌اى نمى‌آورم تا در اين پيش‌سخن كلام به درازا نكشد.

اين نكته را نيز فرومگذارم آنچه از ابيات شاهنامه در اين روايت نثر آمده بر تصحيح متن و رسم‌الخط گزارنده استوار است و بر بنيان هيچ شاهنامه‌اى اعم از خطى و چاپى نيست و هم‌چنين است شيوه نگارش برخى نام‌هاى خاص كه تلاش بر اين بوده گونه پارسى آن آورده شود و در كنار، گونه متداول را نيز داشته باشد.

همين جا بگويم كه به فرجام آوردن اين كار سترگ بی‌پايمردى دوستان فرهنگ‌ورزى همچون بابك رئیس‌دانايى، فريد مرادى و اصغر مهدى‌زادگان ميسر نمى‌بود كه گاه و بيگاه كنكاش‌ها و پرسش‌هاى مرا تاب مى‌آوردند.

 و همچنين تلاش ديگر دوست شاهنامه‌شناسم مازيار ايرانى،كه واژه به واژه اين روايت را بى‌هيچ ترشرويى خواند و پيشنهادات سازنده‌اش را ارزانى كرد تا از آن بهره برگيرم.
باشد كه اين اثر، شيدايان فرهنگ ايرانى و دوستداران شاهنامه را مفيد افتد. 

کتاب های مرتبط

1- معرفی کتاب داستان های شاهنامه به نثر روان در یوتیوب

2- معرفی کتاب داستان های شاهنامه به نثر روان در آپارات