ملاصدرا

Description

معرفی کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی

کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی برای نخستین بار زندگی و جهان فکری یکی از بزرگ‌ترین فلاسفه‌ی ایران و جهان را با بیانی ساده و جذاب به تصویر می‌کشد. این اثر که به تلاش هانری کوربن و جمعی دیگر از خاورشناسان گردآوری و تالیف شده است، فرصت شناخت این دانشمند بزرگ و متفکر جهان اسلام را برای عموم فراهم می‌آورد. گفتنی ا‌ست ملاصدرا به عنوان درخشنده‌ترین اختر فلسفه در آسمان ایران و دنیای اسلام شناخته می‌شود.

درباره‌ی کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی:

در اغلب کتاب‌ها فلسفه‌ی محمدبن‌ابراهیم شیرازی مشهور به ملاصدرا با بیانی تخصصی بیان می‌شوند و به همین خاطر فهم اصطلاحاتی که در کتاب به کار برده شده برای خواننده‌ی غیرمتخصص دشوار است؛ اما کتاب پیش‌رو که حاصل پژوهش و تحقیقات چند خاورشناس است با بیانی روان و ساده به روایت این دانشمند بزرگ می‌پردازد و شما را با جزییات زندگی و تفکرات وی از کودکی تا مرگ آشنا می‌کند.

ملاصدرای شیرازی در بین اقشار تحصیل‌کرده‌ی ایران نامی پرآوازه است که هم دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه و هم طلاب علوم دینی با حکمت‌های او به خوبی آشنا هستند. اما اگر از این طبقات که از لحاظ علمی، جزو خواص هستند بگذریم، در کشور کسی ملاصدرا را از لحاظ علمی نمی‌شناسد و حتی نام او به گوش بسیاری از مردم نرسیده، مگر به شکل نام یکی از خیابان‌های تهران.

در کتاب‌هایی که راجع‌ به ملاصدرا نوشته شده، حکمت او را با سبک و اصطلاحات متداول در کتب قدیم مورد بحث قرار داده‌اند که آن سبک و اصطلاحات فقط مناسب خواص می‌باشد اما کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی خواننده‌ی غیرمتخصص را برای فهم اصطلاحاتی تخصصی معطل و مشوش نمی‌کند و با بیانی ساده این حکیم و فیلسوف بزرگ را به ما می‌شناساند. محققانی که این کتاب را تالیف کرده‌اند عبارتند از: هرمان اولدنبرگ (آلمانی). فرانتز روزنبرگ (آلمانی). جورج کامرون (آمریکایی). هانری کوربن (فرانسوی). والتر گریسمان (آلمانی). ژولیوس هرتل (آلمانی).

کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به اندیشه و زندگی این فیلسوف بزرگ و همچنین دوستداران کتاب‌های تاریخی از خواندن این اثر لذت خواهند برد.

ملاصدرا را بیشتر بشناسیم:

صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی حکیم متأله، فیلسوف، متفکر و دانشمند بزرگ ایرانی سده یازدهم هجری قمری است که امروزه با القاب ملاصدرا و صدرالمتألهین شناخته می‌شود. وی حکمت متعالیه را تدوین کرد. ملاصدرا، از جمله فیلسوفانی به شمار می‌آید که دریچه‌ای تازه در جریان فکر فلسفی در جهان اسلام گشود.

ملاصدرای شیرازی شیعه دوازده امامی بود که از قرآن مجید و روایات برای حل مباحث فلسفی استفاده می‌کرد. اصول اعتقادات شیعه اسلامی در آثار وی به وضوح به چشم می‌خورد. نظریه‌های فلسفی ملاصدرا با وجود گذشت قرن‌ها همچنان مورد قبول دانشمندان ایران است. او در طول حیاتش 50 کتاب و رساله نوشت، تعداد زیادی شاگرد پرورش داد و به نقد و رد اصول معتبر و معروف فلسفی زمان و بنیان نهادن اصول جدید خود پرداخت.

در بخشی از کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی می‌خوانیم:

عباس یک روز در مزینان توقف کرد تا اینکه از خستگی راه‌پیمایی بیاساید و در آن روز با شیخ بهایی صحبت نمود و ضمن صحبت به یاد شاگردش ملاصدرا افتاد و شیخ ‌بهایی از شاگرد برجستۀ خود تمجید کرد و گفت او نه فقط از حیث استعداد تحصیل از تمام طلاب مدرسۀ خواجه و شاید از تمام طلاب اصفهان برجسته‌تر است بلکه از حیث زهد و پاکی فطرت نیز در خور تحسین می‌باشد و بااینکه مردی است با ‌بضاعت و می‌تواند در خارج از مدرسه سکونت نماید خاک مدرسه را در بغل گرفته و در حجره‌ای که در مدرسه دارد به سر می‌برد و در عوض هر سال مبلغی به مدرسه می‌پردازد.

شاه‌عباس تا آن موقع نمی‌دانست که ملاصدرا مردی با بضاعت است و بعد از اینکه اظهارات شیخ بهایی را شنید مایل شد که باز ملاصدرا را ببیند و به شیخ بهایی دستور داد که به شاگرد برجستۀ خود بنویسد که در مشهد به او ملحق شود.

در قدیم، اکثریت قریب به اتفاق طلاب مدارس ایران بضاعت نداشتند و شایع بود که بعضی از طلاب جهت استفاده از مستمری مدرسه در حجره‌های مدارس سکونت می‌کنند.

سکونت یک مرد ثروتمند در مدرسه به قصد تحصیل نادر بود زیرا توانگران که می‌توانستند از زندگی بهتر استفاده کنند، به زندگی مدرسه نمی‌ساختند.

وقتی مرشد اکمل به سبزوار رسید قبل از ظهر بود.

شاه‌عباس در سفر مشهد، تعمد داشت طوری حرکت کند که قبل از ظهر یا نیمه روز به شهرها برسد تا اینکه سکنۀ شهر او را به خوبی ببینند به همین جهت قبل از اینکه به سبزوار برسد در قریه‌ای واقع در نزدیک شهر توقف نمود و شب را در آن قریه گذرانید و بامداد روز دیگر به طرف شهر به راه افتاد.

هانری کُربَن

مارتین هایدگر به زبان فرانسه و همچنین معرفی‌کننده فلسفه اشراق سهروردی و حکمت متعالیه  ملاصدرا به اروپاییان بوده‌است. وی صاحب مکتبی در تاریخ فلسفه اسلامی است و معتقد است فلسفه اسلامی معادل فلسفه عربی نیست و با مرگ ابن رشد پایان نیافته‌است. بلکه سنتی زنده و پویا است که در شرق جهان اسلام، به‌ویژه حوزه فرهنگی ایران، تداوم یافته و با بهره‌گیری از احادیث امامان شیعه و امتزاج با فلسفه ایران باستان و عرفان نظری به اوج رسیده‌است. هانری کُربَن همچنین از پایه‌گذاران فلسفه تطبیقی است که به نقادی فلسفه مدرن غرب بر پایه سنت فلسفه اسلامی می‌پردازد.

کُربَن گرچه هنگام تولد پروتستان بود، با سنت کاتولیک پرورش یافت. او در ۱۹۲۸ از طریق مدیر بخش مطالعات اسلامیِ دانشگاه سوربن با نوشته‌های سهروردی آشنا شد. سال‌ها بعد کُربَن اظهار داشت که آشنایی او با سهروردی، تکلیف سرنوشت معنوی او را برای عبور از این جهان مشخص کرد.

آغاز زندگی و تحصیلات

هانری کُربَن در ۱۴ آوریل ۱۹۰۳ در پاریس به دنیا آمد. پدرش هانری آرتور کُربَن، یک مدیر تجاری، و مادرش اوژن فورنیه کُربَن بودند. آموزش‌های مذهبی کاتولیک را در کودکی آموخت و در مدرسه علوم مسیحی به نهضت پروتستان علاقه‌مند شد. وی در سال ۱۹۲۲ از مدرسه دیر سنت ماور پاریس دیپلم گرفت و برای تحصیلات دانشگاهی از ۱۹۲۳ به «مدرسه عملی مطالعات عالی» دانشگاه سوربن رفت و در سال ۱۹۲۵ کارشناسی فلسفه و در ۱۹۲۸ با رساله‌ای درباره آرای رواقی و آگوستینی در اندیشه لویی د لئون شاعر سده ۱۶ اسپانیایی فارغ‌التحصیل شد و بابت آن از دانشگاه سالامانکا جایزه دریافت کرد. وی همچنین از سال ۱۹۲۶ و ۱۹۲۷ تحصیل در مدرسه زبان‌های شرقی را آغاز کرد و با زبان‌های عربی، سانسکریت آشنا شد و در سال ۱۹۲۹ در زبان‌های عربی، فارسی و ترکی مدرک گرفت و به همکاری با کتابخانه ملی فرانسه پرداخت. در سال ۱۹۳۳ کُربَن با استلا لینهارت دختر کشیش و انسان‌شناس فرانسوی، موریس لینهارتزدواج کرد.

سرچشمه‌های فکری

کُربَن در ۱۹۳۰ به مطالعه آثار مارتین هایدگر پرداخت و طی سفرهایی در دهه ۱۹۳۰ به آلمان و سوئد رفت. وی در این سال‌ها از محضر فلاسفه و الهی‌دانان بزرگی همچون رودولف اوتو کارل لویت، الکساندر کوژو، برنارد گروئتوسیان، آندره مالرو، ارنست کاسیرر، کارل یاسپرس، کارل بارت و ژرژ دومزیل بهره برد.

کُربَن در دانشگاه سوربن نزد اتین ژیلسون، فیلسوف نوماسی، فلسفه قرون وسطی را آموخت و شیوه خواندن و تفسیر متون کهن را فراگرفت و بعدها از همان اسلوب برای خوانش آثار فلسفی فارسی و عربی بهره جست. او در دانشگاه سوربن با آثار فلسفی ابن سینا به زبان لاتین که در مکتب تولدو در سده دوازده میلادی برگردان شده بود، آشنا شد و اندیشه فرشته‌شناسی، عقول ده‌گانه و نفوس فلکی در فلسفه سینوی را فراگرفت. همچنین نزد امیل بریه آرای فلوطین، فلسفه نوافلاطونی و رابطه آن با فلسفه هندی و اوپانیشاد را آموخت.

کُربَن در مدرسه زبان‌های شرقی از لویی ماسینیون، درباره عرفان و شهاب الدین سهروردی آموخت. آشنایی با سهروردی سبب شد وی مطالعه آیین‌ها و اندیشه‌های هندی را رها کند و به آثار معرفتی فارسی و عربی بپردازد. ُربَن توسط ماسینیون با تشیع و تصوف آشنا شد. اما به زعم کُربَن، ماسینیون از متون تشیع بی‌اطلاع بود. ماسینیون بیشتر مجذوب حسین منصور حلاج اما کُربَن به ابن عربی و سهروردی گرایش داشت. ماسینون با دیدن اشتیاق هانری کُربَن به فلسفه و عرفان، کتاب حکمت‌الاشراق، مهم‌ترین نوشته فلسفی سهروردی، را به وی هدیه داد. کُربَن درباره گرایش زیاد خود به سهروردی می‌گوید: «من هم که از پیروان جوان افلاطون بودم ناگزیر نمی‌توانستم از تأثیر آتشی که در دم «امام افلاطونیان پارس» ساری بود، در امان بمانم»

هانری کُربَن در آلمان از فلسفه پدیدارشناسی ادموند هوسرل و هرمنوتیک فلسفی مارتین هایدگر متأثر شد و بعداً در روش‌شناسی خود در مطالعه فلسفه اسلامی و عرفان نظری از آن بهره جست. خود وی از آن به مانند «کلید هرمنوتیک» برای گشودن قفل فلسفه اسلامی یاد می‌کند. کُربَن با استفاده از درس‌های ژوزف و ژان باروزی درباره الهیات مارتین لوتر به موضوع «پدیدار کتاب مقدس» و رویکرد هرمنوتیک به آن علاقمند‌ شد بعداً این رویکرد در «تاریخ فلسفه اسلامی» وی جایگاهی محوری یافت.

ایران

کُربَن با مأموریتی در سال ۱۹۴۵ از استانبول عازم ایران می‌شود و در ۱۴ سپتامبر ۱۹۴۵ به تهران می‌رسد. نخستین دیدار وی با ابراهیم پورداوود، برگردان اوستا به فارسی، و سپس صادق هدایت، محمد معین و مهدی بیانی بود. به تعبیر داریوش شایگان، کُربَن با سخنرانی «مایه‌های زرتشتی در فلسفه سهرور»دیدر انجمن ایرانشناسی فرانسه در تهران در نوامبر ۱۹۴۵ پای در حیات روشنفکری ایران می‌گذارد. او با هدف معرفی میراث حکمی ایران، بخش ایرانشناسی را در انستیتو فرانسه راه می‌اندازد و مجموعه کتابخانه ایران را تأسیس می‌کند. او انتشار «مجموعه ایرانشناسی» را آغاز می‌کند و طی بیست و پنج سال بیست و دو مجلد از آثار حکمی منتشر نشده فارسی و عربی را منشتر می‌کند. وی تا سال ۱۹۵۴ رئیس اداره مطالعات ایرانی انجمن ایرانشناسی فرانسه در تهران بود. در آن سال، وی جانشین لوئی ماسینیون در بخش علوم مذهبی مدرسه عملی مطالعات عالی پاریس شد

آثار

کتاب چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی

چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی.

روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان.

سهروردی مؤسس حکمت اشراق.

مکاتبات هانری کربن و ولادیمیر ایوانف.

تخیل خلاق در عرفان ابن عربی.

واقع‌انگاری رنگ‌ها و علم میزان.

انسان نورانی در تصوف ایرانی.

مجموعه مقالات هانری کربن.

فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی.

از ‌هایدگر تا سهروردی.

ابن‌سینا و تمثیل عرفانی.

تاریخ فلسفه اسلامی.

معبد و مکاشفه.

آیین جوانمردی.

ارض ملکوت.

شیعه.

کلید واژه ها:

معرفی کتاب ملاصدرا

درباره‌ی کتاب ملاصدرا

کتاب ملاصدرا: فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی مناسب چه کسانی است؟

ملاصدرا را بیشتر بشناسیم

 در بخشی از کتاب ملاصدرا

هانری کُربَن

آثار هانری کُربَن

کتاب های مرتبط

1- معرفی کتاب  در یوتیوب

2- معرفی کتاب  در آپارات