توضیحات
قبل از طوفان نوشته الکساندر دوما، نویسنده نامدار فرانسوی مجموعه ای به هم پیوسته از کتابهای ملکه مارگو (1845)، خانم مونسورو (1846) و پاسداران چهل و پنج گانه (1847) است که توسط زنده یاد ذبیح الله منصوری تحت فرنام کلی “قبل از طوفان” ترجمه شده اند و ماجراهای آنها به دوران سلطنت شارل نهم، کشتار سن بارتلمی، توطئه های ملکه مادر، سلطنت هانری سوم، ماجراهای شوالیه های شاه خصوصا ماجرای جذاب و خواندنی شوالیه “دوبوسی” و پاسداران چهل و پنج گانه و در نهایت مهیا شدن زمینه جهت انقراض سلسله والوا و شروع دوره سلطنت بوربونها می باشد.
این مجموعه مربوط به یک دوره از تاریخ اروپا و فرانسه می باشد که در آن فرق مختلف سیاسی و نیز فرقه های گوناگون دیانت مسیح به سخت ترین طرزی با یکدیگر مبارزه می کردند و آنقدر متعصب بودند که جان انسان در آن عهد در قبال آن همه مبارزه های سیاسی و مذهبی و مخالفت های خصوصی ارزش نداشت و بر اثر همین مبارزه ها و مخالفت ها بود که چند قتل عام هولناک و از جمله کشتار سن بارتلمی در آن عصر انجام گرفت.
علاوه بر این قتل عامها و چگونگی انجامشان، در این مجموعه آنقدر اطلاعات تاریخی هست که اگر خواننده می خواست یکصد کتاب قطور تاریخی را بخواند، به اندازه اطلاعاتی که از این مجموعه عایدش می شود، استفاده نمی کرد؛ چون در اینجا هر چه هست نخبه حوادث تاریخی و برجسته ترین آنهاست.
اما اینهمه اطلاعات تاریخی، سیاسی، نظامی و توطئه ها و دسیسه ها که در این مجموعه هست، چون در قالب رمانی دلفریب ریخته شده، خواننده هرگز از مطالعه آنها خسته نمی شود و هر چه جلوتر می رود بیشتر میل دارد که دنباله سرگذشت را بخواند و وقتی ما این مجموعه را می خوانیم نه تنها بر حوادث تاریخی آن عصر وقوف پیدا می کنیم؛ بلکه ریشه قسمتی از اختلافات سیاسی و غیرسیاسی این دوره هم که خود در آن زیست می نماییم، برایمان آشکار می شود.
خلاصه کتاب قبل از طوفان
زمان: 1572 میلادی
مکان: فرانسه، شهر پاریس
روز دوشنبه هجدهم ماه اوت سال 1572 در کاخ سلطنتی لوور در شهر پاریس جشن بزرگی برپا شده بود. صبح همان روز، مارگریت دو والوا خواهر پادشاه فرانسه موسوم به شارل نهم با جوانی موسوم به هانری دو بوربون، پادشاه کشور ناوار در کلیسا زن و شوهر شده بودند و در آن شب در کاخ لوور به مناسبت ازدواج آنان جشن گرفته شده بود.
با اینکه در عمارت لوور یک جشن بزرگ سلطنتی برپا بود، مردم در خیابانها و میدانهای اطراف التهاب و اضطراب داشتند؛ چون آنهایی که جز مدعوین نبودند و از دور منظره جشن را می نگریستند، احساس می کردند به زودی جشن دیگری اقامه خواهد شد که شکلی دیگر خواهد داشت و آنها دعوت خواهند شد که در آن جشن شرکت کنند …
مقدمه قبل از طوفان :
خاندان والوا:
خاندان والوا فرمانروایان فرانسه از ابتدای جنگ صد ساله تا پایان قرن ۱۶ میلادی بودند. آنها در این ۳ قرن کشور را از پایان قرون وسطی و عصر حاکمیت فئودالی به سوی رنسانس هدایت کردند. والواها به دنبال پیشینیان خود (خاندان کاپتی) کار یکپارچگی فرانسه را به پیش برده و آن را با موفقیت به پایان رساندند. خاندان والوا خود یکی از شاخههای کاپتیها – حاکمان فرانسه در قرون ۱۰ تا ۱۴ میلادی – محسوب می شدند.
والواها که در دوره آشفتگی اوضاع فرانسه به قدرت رسیدند، به مرور به سه شاخه تقسیم شدند: • شاخه مستقیم که با فرمانروایی فیلیپ ششم آغاز شد و از ۱۳۲۸ تا ۱۴۹۸ میلادی بر فرانسه حکم راند.
اوج قدرت والواها مربوط به همین دوره می باشد. • شاخه والوا-اورلئان که تنها یک عضو آن – لویی دوازدهم – به حکومت رسید. • شاخه والوا-آنگولم که از ۱۵۱۵ تا ۱۵۷۴ قدرت را در دست داشت و سرانجام پس از دوره جنگهای مذهبی در فرانسه فروپاشید و جای خود را به خاندان بوربون داد. نخستین فرمانروایان والو درگیر جنگ صد ساله با انگلستان بودند. این جنگ که در ابتدای سلطنت والواها (ابتدای قرن ۱۴ میلادی) آغاز شد، تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. در این مدت ، شاهان والوا با دو خطر مهم رو به رو بودند.
نخست، پادشاهی انگلستان که بخش بزرگی از فرانسه را تصرف کرده بود و همچنین، فئودالهایی که با سوءاستفاده از کاهش قدرت شاه ، در پی کسب نفوذ بیشتر بودند. این جنگ سرانجام در زمان شارل هفتم با پیروزی فرانسویان خاتمه یافت. از آن پس شاهان والوا کوشیدند تا قدرت فئودالها را کاهش دهند. لذا ، اختیارات مالیاتی و اعلام جنگ و صلح را از آنِ خود کردند و با افزایش توان نظامی ، فئودالها را به حاشیه راندند. آغاز درگیریهای موسوم به جنگهای ایتالیا در اوایل قرن ۱۶ میلادی ، باعث شروع رقابت تاریخی خاندان والوا با خاندان هابسبورگ شد.
مسئله ای که بعدها به رقابت فرانسه و اتریش تبدیل شد و بخش مهمی از تاریخ معاصر اروپا را به خود اختصاص داد. رنسانس فرانسه نیز در زمان دو پادشاه والواها – هانری دوم و فرانسوای اول – روی داد. وقوع جنگ های مذهبی در فرانسه (1598-1562) تیر خلاصی بر پیکره دولت والواها وارد آورد. این جنگها میان کاتولیکها – که دستگاه های دولتی در اختیار آنها بود – و پروتستانها رخ داد. سرانجام در سال ۱۵۷۴ هانری چهارم – رئیس خاندان بوربون – از دل جنگ های مذهبی کشور سر بر آورد. خاندان والواها منقرض شد و بوربونها جای آن را گرفتند. بوربونها تا زمان وقوع انقلاب فرانسه بر این کشور حکومت کردند.
فیلیپ ششم یا فیلیپ والوا اولین پادشاه فرانسه از دودمان والواهاست. به تخت سلطنت نشستن او موجب ادعای سلطنت ادوارد سوم انگلستان و آغاز جنگ صدساله شد.
ژان دوم ملقب به ژان نیک یا ژان خوب، پادشاه فرانسه از ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۴ بود. او در طی نبرد پواتیه از سری درگیریهای جنگ صدساله (1453-1337) در ۱۹ سپتامبر ۱۳۵۶ به دست انگلیسیان اسیر و زندانی گردید. او مجبور به امضای معاهدهٔ بریتینی در ۱۳۶۰ با آنان شد که بیشتر مناطق جنوب غربی فرانسه را در اختیار ادوارد سوم، پادشاه انگلستان قرار میداد.
(قبل از طوفان)
سالهای نخستین و رسیدن به پادشاهی:
ژان پسر فیلیپ ششم، پادشاه فرانسه از همسرش ژان بورگوندی بود. او در ۱۳ سالگی با بون لوکزامبورگ ازدواج کرد و در ۱۳۴۰ فرماندهی نیروهای نظامی سلطنتی در هاینو را عهدهدار شد. او سپس در ۱۳۴۱ بهعنوان ملازم پدرش در بریتانی و در ۱۳۴۴ در لانگدوک منصوب گردید. پس از مرگ فیلیپ ششم در ۲۲ اوت ۱۳۵۰، ژان با عنوان ژان دوم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست؛
با اینحال او پادشاهی بیمنطق بود. ژان کمی پس از بر تخت نشستنش دورهای از جشنها، مهمانیها و مسابقات را که مشخصهٔ دوران حکومت اوست آغاز نمود. او در همان سال رائول دو برین، کنتِ او و ارتشبد فرانسه را اعدام نمود و مقام او را به یکی از سوگلیان خود به نام شارل دو لا سردا بخشید. او همچنین مشاورانی منفور و غیرقابلاعتماد را در دربار خود به خدمت گرفت و کسانی را در پستهای بالای دولتی گمارد که با سو استفاده از قدرت خود باعث به اوج رسیدن بحران اقتصادی در کشور در دههٔ ۱۳۵۰ شدند.
در این زمان انگلستان و فرانسه در دورهای از آتشبس در جنگهای صدساله به سر میبردند با این حال ژان در ۷ سپتامبر ۱۳۵۱ با حمله به سن ژان دانژلی در غرب فرانسه آنجا را از انگلیسیها پس گرفت. پس از این اقدام، او قرارداد آتشبس جدیدی را در ۱۲ سپتامبر همان سال با انگلیسیها به امضا رساند؛ اما باز به آن پایبند نماند و در اوت ۱۳۵۲به حمایت از پارتیزانهای شارل بلوآ، مدعی تاج و تخت بریتانی که توسط ادوارد سوم، پادشاه انگلستان زندانی شده بود پرداخت.
(قبل از طوفان)
درگیری با شارل دوم، شاه ناوار:
شارل دوم ملقب به شارل بد، شاه ناوار و دیگر دشمن سرسخت ژان بود که ژان به منظور اتحاد با او، دخترش را به همسری او درآورد؛ اما چیزی بابت جهیزیهٔ دخترش به شارل نپرداخت. روابط آن دو پس از آنکه ژان زمینهایی را که شارل ناوار خواهانشان بود به ارتشبد جدید فرانسه، شارل دو لا سردا بخشید تیرهتر شد و در نتیجه شارل ناوار به انتقام این کار ترتیب قتل ارتشبد جدید را داد. علیرغم خشم ژان، دو پادشاه در فوریهٔ ۱۳۵۴ بهطور صوری با یکدیگر صلح نمودند؛
اما تمایل شارل برای اتحاد با پادشاه انگلستان چنان باعث وحشت ژان شد که او قرارداد صلح دیگری را در ۱۰ سپتامبر ۱۳۵۵ با شارل ناوار امضا نمود. با اینحال ژان دوم در ۱۶ آوریل ۱۳۵۶ شارل ناوار را در روآن دستگیر و زندانی نمود.
(قبل از طوفان)
جنگ پواتیه و اسارت ژان دوم:
در ۱۳۵۵ بار دیگر جنگ بین انگلیس و فرانسه از سر گرفته شد و ادوارد، شاهزاده ویلز که بعدتر به ادوارد، شاهزاده سیاه ملقب شد به جنوب فرانسه یورش برد. ژان که به دلیل مشکلات مالی توانایی متوقفساختن نیروهای انگلیسی را نداشت، با بستن مالیات بر نمک درصدد تأمین هزینههای خود برآمد. ژان نخست اقدام به دفاع از پاریس و شارتر نمود و در نهایت در ۱۹ سپتامبر ۱۳۵۶ در نزدیکی پوآتیه با شاهزادهٔ سیاه روبرو شد.
سپاهیان فرانسه در این نبرد که به نبرد پواتیه شهرت یافت، بهسختی شکست خوردند و ژان به اسارت انگلیسیها درآمد. او را در آوریل ۱۳۵۷ به لندن منتقل ساختند و در کاخ ساووی مسکن دادند. در آنجا او معاهدههایی سنگین را در ژانویهٔ ۱۳۵۸ و مارس ۱۳۵۹ امضا نمود که مورد پذیرش فرانسویان واقع نشد.
از سوی دیگر شکست و دستگیری تحقیرآمیز ژان در نبرد پواتیه و بروز بحرانهای اقتصادی و اجتماعی باعث شده بود تا شاخهٔ انقلابی مجلس قانونگذاری فرانسه، بهشدت خواهان انجام اصلاحاتی توسط دوفَن (بعدتر شاه شارل پنجم) پسر و نایبالسلطنهٔ ژان دوم در آن زمان باشند.
این درخواستها در نهایت به شورشی موسوم به شورش دهقانان انجامید که از ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ ادامه داشت و در این مدت فرانسه در خطر بروز هرج و مرج قرار گرفت. با این حال شارل پنجم تا ۱۳۵۹ توانست بخشی از نظم عمومی را بار دیگر به کشور بازگرداند.
امضای معاهدهٔ بریتینی با ادوارد سوم:
سرانجام دو معاهدهٔ بریتینی و کاله در مه و اکتبر ۱۳۶۰ با انگلستان به امضا رسید و خونبهایی برابر با ۳ میلیون سکهٔ طلا برای آزادسازی ژان دوم تعیین گردید. همچنین بهموجب این معاهده بیشتر جنوبغربی فرانسه به انگلستان واگذار گردید و از آنجا که فرانسه در آن زمان قادر به پرداخت مبلغ خونبهای پادشاه خود نبود، توافق گردید تا زمان پرداخت کامل خونبهای ژان گروگانهایی در انگلستان باقی بمانند.
بدین ترتیب ژان دوم در ۹ اکتبر ۱۳۶۰ آزاد گردید و برای فراهمآوردن مبلغ خونبهای خود به فرانسه بازگردانده شد. با این حال وقتی یکی از پسران ژان که در انگلستان گروگان بود گریخت، او که این حرکت را مایهٔ آبروریزی خود میدانست، داوطلبانه به انگلستان بازگشت و تا پایان عمرش در همانجا در اسارت به سر برد.
(قبل از طوفان)
مرگ:
ژان دوم در ۸ آوریل ۱۳۶۴ در لندن درگذشت و پس از او پسرش با عنوان شارل پنجم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست.
شارل پنجم ملقب به شارل دانا یا شارل خردمند، پادشاه فرانسه از ۱۳۶۴ تا هنگام مرگش در ۱۳۸۰ بود. در زمان او فرانسه وارد جنگ صدساله با انگلستان شده بود که از ۱۳۳۷ تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. با اینحال شارل پنجم با درایت خود توانست سرزمینهای ازدسترفته در نخستین مرحله از این جنگها را پس گرفته و درنتیجه عهدنامهٔ صلح فاجعهبار بریتینی را که در ۱۳۶۰ بین فرانسه و انگلستان امضا شده بود را خنثی نمود.
سالهای نخستین زندگی:
شارل پنجم در ۲۱ ژانویهٔ ۱۳۳۸ در وانسن زاده شد. پدرش ژان دوم، پادشاه فرانسه و مادرش بون لوکزامبورگ بود. او نخستین ولیعهدی بود که عنوان دوفن (به فرانسوی: Dauphin) را در تاریخ فرانسه دریافت میداشت. در رابطه با چگونگی آموزش شارل پنجم اطلاعی در دست نیست؛ اما فعالیتهای آتی او بهعنوان حامی هنر، نظریهپرداز نظام سلطنتی و بنیانگذار کتابخانهٔ سلطنتی در لوور نشانگر علاقهٔ اولیهٔ او به یادگیری است. شارل در ۱۳۵۰ با دختر عمهاش، ژان دو بوربون ازدواج کرد.
شکست در نبرد پواتیه و آغاز نایبالسطنتی شارل:
در ۱۳۳۷ جنگ صدساله بین فرانسه و انگستان آغاز شد که تا ۱۴۵۳ ادامه داشت و زندگی شارل را بهطور کامل تحت تأثیر خود قرار داد. او در ۱۶ سالگی عنوان دوک نورماندی را از پدرش دریافت کرد و در ۱۹ سالگی، در ۱۹ سپتامبر ۱۳۵۶ همراه با پدر و دو برادر کوچکترش هدایت ارتشیان فرانسوی را در نبرد پواتیه عهدهدار شد. فرماندهی نیروهای انگلیسی نیز برعهدهٔ ادوارد، شاهزاده سیاه بود.
فرانسویان در این جنگ بهسختی شکست خوردند و ژان دوم نیز در بحبوحهٔ نبرد به اسارت انگلیسیهایی درآمد که برای آزادسازی او خواهان دریافت خونبها بودند. شارل که در این زمان فاقد منابع مالی و قدرت لازم بود در طول دوران اسارت پدرش که تا ۱۳۶۰ بهطول انجامید، بهعنوان نایبالسطنهٔ او در فرانسه ادارهٔ امور را برعهده گرفت.
او در این مدت با نارضایتیهای داخلی مواجه شد و توانست شورشهایی همچون شورش دهقانان موسوم به ژاکری، توطئهچینیهای شارل دوم، شاه ناوار و جنبش مردمی به سرکردگی اتین مارسل که پاریسیها را علیه دوفَن مسلح کرده بود را با موفقیت فرونشاند.
(قبل از طوفان)
معاهدهٔ صلح بریتینی:
در مه ۱۳۶۰ معاهده بریتینی بین انگلستان و فرانسه در دهکدهای به همین نام در نزدیکی شارتر به امضا رسید و پس از موافقت انگلیسیها با کاهش مبلغ خونبها، ۳ میلیون کراونِ طلا برای آزادسازی ژان دوم در نظر گرفته شد.
درعینحال ادوارد سوم، پادشاه انگلستان مدعی تاج و تخت فرانسه نیز بود و ژان دوم با واگذاری پواتو، اونی، سانتونژ، آنگوموا، گن، گاسکونی، کاله و برخی مناطق دیگر به او، توانست ادوارد سوم را از ادعای خود منصرف سازد. درنتیجهٔ این معاهده صلح بین دو طرف تا ۱۳۶۹ که درگیریها بار دیگر از سر گرفته شد برقرار بود.
انگلیسیها سپس ژان دوم را برای تهیهٔ مبلغ خونبهایش در ۹ اکتبر ۱۳۶۰ آزاد و به فرانسه فرستادند. از آنجا که فرانسه در آن زمان قادر به پرداخت این مبلغ نبود، بنابراین با حضور گروگانهایی در انگلیس تا زمان پرداخت خونبهای پادشاه فرانسه موافقت شد؛ اما پس از آنکه یکی از گروگان که پسر ژان دوم نیز بود گریخت، ژان که این را مایهٔ آبروریزی خود میدید داوطلبانه به انگلستان بازگشت و تا آخر عمرش بهعنوان زندانی در همانجا باقیماند.
(قبل از طوفان)
دوران پادشاهی:
ژان دوم در ۸ آوریل ۱۳۶۴ در لندن درگذشت و شارل پنجم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست. تجربیاتی که او در دوران نایبالسلطنتیش بهدست آورده بود اینک او را آمادهٔ انجام نخستین کار مهمش میساخت که واگردانی نتایج فاجعهبار ناشی از ناتوانیهای سیاسی پدر و پدربزرگش بود. هرچند شارل پنجم فرماندهٔ خوبی نبود و بیشتر مواقع نیز بیمار بود، با این حال او تمام توانش را معطوف حکومتش ساخت.
او مشاوران توانمندی را انتخاب کرد و توانست فرماندهان نظامی موثری همچون برتراند دو گسکلان را برای مقابله با تهدید فزایندهٔ انگلیسیها به خدمت بگیرد. شارل پنجم ارتش فرانسه را دوباره سازماندهی نمود و ناوگان دریایی جدیدی را ایجاد کرد. او تغییراتی را در سیستم مالیاتی بهوجود آورد و فلاندرز، اسپانیا و پرتغال را با خود متحد ساخت. او همچنین با بازآرایی کاخ لوور، کتابخانهٔ عظیم و مجللی را در آنجا بهوجود آورد و کار ساخت دژ وانسن را به پایان رساند.
(قبل از طوفان) ادامهٔ جنگ با انگلستان و حمایت از کلمنت هفتم:
در ۱۳۶۹ بار دیگر جنگ با انگلستان از سر گرفته شد و برتراند دو گسکلان تا ۱۳۷۳ توانست تمامی مناطقی را که ژان دوم به انگلیسیها واگذار کرده بود – به استثنای منطقهٔ بوردو – بازپس گیرد، بهنحوی که معاهدهٔ بریتینی عملاً در ۱۳۷۵ خنثی شد. در ۱۳۷۸ شارل پنجم از دسیسهچینیهای شارل دوم، شاه ناوار آگاهی یافت و تمامی زمینهای او در خاک فرانسه به جز شربورگ را مصادره نمود. در دسامبر همان سال شارل آخرین تلاش خود را برای سلب قدرت از ژان چهارم، دوک بریتانی به کار بست که نتیجهای در بر نداشت. آخرین فعالیتهای سیاسی شارل بیشتر معطوف رقابت بین دو پاپی بود که به تازگی انتخاب شده بودند و حمایت او از کلمنت هفتم، سرآغازی بود برای بروز تفرقه و اختلاف در کلیسای کاتولیک روم که این اختلافات از ۱۳۷۸ تا ۱۴۱۷ ادامه یافت.
مرگ:
شارل پنجم در ۱۶ سپتامبر ۱۳۸۰ در نوژان سور مارن درگذشت و پس از او پسر یازده سالهاش با عنوان شارل ششم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست…
1-معرفی کتاب قبل از طوفان در یوتیوب
2- معرفی کتاب قبل از طوفان در آپارات
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.