توضیحات
فرهنگ معين يکي از فرهنگهاي مهم لغات فارسي است كه حدود 5 دهه پيش شكل گرفته و تحولات 5 دهه اخير باعث شده بسياري از اطلاعات آن بروز نباشد.
دکتر «محمد معين» نويسنده اين فرهنگ، معتقد است که هيچ فرهنگ کاملي کار يک تن نبايد باشد و نميتواند باشد. معين در فرهنگ خود از۳۰۰ هزار فيش که با همکاري گروهي از دوستان فاضل و بالغ بر۴۰۰ دانشجو در طول۲۰ سال فراهم شده، استفاده کرده است.
به گزارش روابط عمومي سازمان تبليغات اسلامي، فرهنگ معين در شش جلد تدوين شده و بارها در ايران به چاپ رسيده و شامل بخشهاي زير است:
الف: فرهنگهاي عمومي، شامل کتابهاي زير است:
شماره 1- فرهنگ) مشروح) زبان و ادب فارسي که براي دانشمندان و محققان تدوين شده است و شامل چند جلد خواهد بود.
شماره 2- فرهنگ (بزرگ) فارسي که براي دانشجويان و معلمان و خاورشناسان تأليف شده است و شامل چند جلد خواهد بود.
شمار ه3 – فرهنگ (متوسط) فارسي که براي دانشجويان، نويسندگان، گويندگان، بازرگانان، ايرانشناسان و غيره در چهار جلد تدوين شده است.
شماره 4- فرهنگ (کوچک) فارسي که مختصري از فرهنگ شماره 3 در يک مجلد است براي دانشآموزان و دانشجويان و کساني که در آن حدود اطلاع دارند.
شماره 5 – فرهنگ (مختصر) فارسي که مختصر فرهنگ شماره 4 در يک مجلد کوچک است براي دانشآموزان دوره اول متوسطه و کساني که در آن حدود آگاهي دارند.
شماره 6- فرهنگ (جيبي) فارسي که مختصر فرهنگ شماره 5 در يک مجلد جيبي است براي نوآموزان و مبتديان و مراجعه سريع ديگر علاقهمندان است.
ب : فرهنگهاي مختص به زبان و ادب فارسي، شامل کتابهاي زيراست:
فرهنگ فارسي از لحاظ ريشهشناسي و لغتشناسي
فرهنگ فارسي از لحاظ دستور زبان فارسي
فرهنگ فارسي از لحاظ تلفظهاي مختلف و تاريخ آنها
فرهنگ فارسي از لحاظ املاء (رسم الخط)
فرهنگ تصحيفات و تحريفات
فرهنگ مترادف و متضاد
فرهنگ فارسي از لحاظ تاريخ استعمال لغات
فرهنگ فارسي از لحاظ مورد استعمال لغات
ج: فرهنگهاي موضوعي، شامل کتابهاي ذيل است:
فرهنگ عروض فارسي
فرهنگ هنري
فرهنگ طبيعي
فرهنگ پزشکي
فرهنگ (متوسط) معين شامل ۳ بخش لغات، ترکيبات خارجي و اعلام آن است.
الف – بخش لغات شامل (مواد، املاء، تلفظ، اصل و ريشه، دستور، معاني و مفاهيم، شواهد و امثله، مترادف و متضاد، توضيح و لغات مصوب فرهنگستان)
ب – بخش ترکيبات خارجي شامل (مواد املاء، تلفظ، اصل و ريشه، دستور، معاني و شرح اعلام، شواهد، توضيح، تواريخ، نامهاي مصوب فرهنگستان) است.بهطور کلي با استفاده از فرهنگ معين ميتوان اطلاعاتي از لغات و اصطلاحات فارسي (ايراني، عربي، ترکي، مغولي، هندي و لغات زبانهاي اروپايي مستعمل در فارسي) اعم از فصيح و عاميانه پي برد و آگاهي از تلفظ، معرفت بر ريشه و وجه اشتقاق و ترکيبات و ترکيبات کلمات.
به علت سکته نا بههنگام معين، بخشهاي انتهايي از اعلام نيمهکار ماند که بعدها بهوسيله دکتر «جعفر شهيدي» تکميل و به مجموعه اضافه شد.
بنا به نظر صاحبنظران اين عرصه، تعاريفي كه از علوم در فرهنگ فارسي «محمد معين» ارائه شده، مربوط به 30 سال پيش است كه نياز مراجعهكننده را بر طرف نميكند و لازم است همچون ديگر فرهنگهاي لغت به روزرساني شود.
اين صاحبنظران براي نمونه واژه «جمعيت» را در اين فرهنگ ششجلدي مثال ميزنند و ميگويند: با مراجعه به اين واژه متوجه ميشويم، اطلاعات جمعيت 30 – 40 سال پيش ايران در زير اين مدخل آمده است.
«عبدالكريم جعفري» كه سال 1328 انتشارات اميركبير را تأسيس كرد، در كتاب «در جستجوي صبح» نوشته است: در مذاكرات اوليه با دكتر معين قرار بود اين فرهنگ، در يك جلد 1500 تا 1600 صفحهاي چاپ شود كه 1000 تا 1100 صفحه آن شامل لغات و500 تا 600 صفحه آن شامل اعلام شود.
انتشارات اميركبير كه ناشر اين اثر است، بعد از گذشت 45 سال ميگويد نسبت به فرهنگ فارسي «محمد معين» همواره احساس مسؤليت داشته و به همين خاطر از هشت سال پيش نشستهاي بسياري را براي رسيدگي به انتقادات و پيشنهاداتي كه نسبت به ويرايش مجدد فرهنگ معين صورت ميگرفته، برگزار كرده است.
انتشارات اميركبير، تاكنون 25 بار فرهنگ فارسي محمد معين را تجديد چاپ كرده و در اين سالها نيز ويرايشي تازه از آن، ارائه نكرده است.
«محمد دهدشتي»، مشاور فرهنگي مؤسسه انتشاراتي اميركبير، در اين باره ميگويد: سعي انتشارات اميركبير در اين نشستهاي هشت ساله اين بوده تا فردي را براي سرويراستاري فرهنگ انتخاب كنند كه شايستگي تصحيح اين فرهنگ را داشته باشد.
به گفته وي، انتخاب اين فرد شايسته اگرچه نقطه قوت فرهنگ فارسي محمد معين است، اما پاشنه آشيل آن شده و نزديك شدن به آن را سخت كرده است.
به عنوان يک محقق، معين فردي واقع بين و امانتدار بود، هميشه جانب اعتدال را رعايت و از غرض ورزي به شدت دوري ميکرد. اين خصيصه وي باعث شد که بسياري از بزرگان ادب ايران همچون علامه دهخدا و نيما يوشيج ادامه جمع آوري، تدوين و چاپ آثار خود را به دست وي بسپرند.
ابعاد زندگاني دکتر معين راست و روشن است و اين محقق خصوصيات بسيار درخشاني دارد که از ميان آنها مي توان به وقار و صلابت، طنين خوشصوت، عطوفت، متن شناسي در عين چيرهدستي و گرامرشناسي در حد نمونه اشاره کرد.
دکتر معين با فراهم کردن مجموعه شش جلدي فرهنگ فارسي خدمتي بس بزرگ به جامعه ادبي انجام داد، ضمن اينکه فرهنگ معين با يک روش ابتکاري و بهرهگيري از فرهنگهاي مختلف و روشهاي گوناگون تدارک ديده شد.
دکتر معين اين ميهن دوست و عاشق فرهنگ و ادب ايران در تير ماه سال 1350 درگذشت، و لي گنجينهاي از آثار گرانبها به فرهنگ و ادبيات ايراني، تقديم كرد.
1-معرفی کتاب فرهنگ معین در یوتیوب
2- معرفی کتاب فرهنگ معین در آپارات
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.