توضیحات
کتاب آی بی‌کلاه، آی باکلاه نمایشنامه‌ای‌ست از غلامحسین ساعدی، نویسنده و روان‌پزشک برجسته‌ی ایرانی، که با نام مستعار گوهر مراد نیز شناخته می‌شود. این اثر، یکی از نمایشنامه‌های نمادین و تأثیرگذار اوست که در دو پرده نوشته شده و با نگاهی روان‌شناختی و اجتماعی، به ترس، توهم، اعتماد و فریب جمعی می‌پردازد.
🎭 مشخصات نمایشنامه
| ویژگی‌ها | توضیحات |
|---|---|
| عنوان فارسی | آی بی‌کلاه، آی باکلاه |
| نویسنده | غلامحسین ساعدی (گوهر مراد) |
| ژانر | نمایشنامه اجتماعی–روان‌شناختی |
| سال نگارش | دهه ۱۳۴۰ |
| اجراهای معروف | کارگردانی جعفر والی، بازی عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، پرویز فنی‌زاده و مهین شهابی |
| ناشر فارسی | انتشارات نگاه / گیوا / معین |
✨ ساختار و خلاصه‌ی دو پرده
🔹 پرده‌ی اول: آی بی‌کلاه
در محله‌ای نوساز، شایعه‌ای درباره‌ی حضور یک «هیولا» در خانه‌ای متروکه پخش می‌شود. مرد روی بالکن با جلب اعتماد اهالی، ترس را در دل آن‌ها می‌کارد. اما در پایان، مشخص می‌شود که «هیولا» چیزی جز سایه‌ی پیرزنی با عروسک نیست. مردم فریب خورده‌اند.
🔹 پرده‌ی دوم: آی باکلاه
مدتی بعد، همان هیاهو دوباره شکل می‌گیرد. اما این بار، اهالی دیگر به هشدارها اعتماد نمی‌کنند. در نتیجه، وقتی واقعاً دزدان و حرامیان به محله حمله می‌کنند، کسی واکنش نشان نمی‌دهد و فاجعه رخ می‌دهد.
🧠 درون‌مایه‌های اصلی
- ترس و توهم جمعی
نمایشنامه نشان می‌دهد چگونه ترس می‌تواند با شایعه و تلقین، واقعیت را تحریف کند. - اعتماد و خیانت
وقتی اعتماد عمومی از بین می‌رود، حتی حقیقت نادیده گرفته می‌شود و جامعه آسیب‌پذیر می‌شود. - نقد روشنفکری و خرافه‌گرایی
شخصیت‌ها نمادهایی از اقشار مختلف‌اند: مرد روی بالکن (روشنفکر)، پیرمرد (خرافه‌گرا)، دکتر (علم‌گرا)، مکانیک (زورمدار). - تکرار تراژدی با نتایج متفاوت
در پرده‌ی اول، مردم فریب می‌خورند؛ در پرده‌ی دوم، بی‌اعتمادی باعث نابودی واقعی می‌شود.
📖 سبک و اهمیت اثر
ساعدی، با شناخت عمیق از روان انسان، فضایی وهم‌آلود و نمادین خلق می‌کند. نمایشنامه با دیالوگ‌های پرتنش، شخصیت‌پردازی دقیق و فضاسازی شهری، به یکی از آثار ماندگار ادبیات نمایشی ایران تبدیل شده است.
————————————————————————-
🔗 لینک‌های مفید کاریابی در اروپا
برای دیدن وبسایت، تلگرام و اینستاگرام کاریابی در اروپا ، روی دکمه‌ها کلیک کنید:
————————————————————————-