توضیحات
کتاب «هبوط در کویر» از آثار مهم و ماندگار دکتر علی شریعتی است. این کتاب در واقع ترکیبی از دو نوشتهٔ مستقل اوست: «هبوط» و «کویر» که بعدها در یک مجلد گردآوری و منتشر شدند.
📘 مشخصات کتاب
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| عنوان | هبوط در کویر |
| نویسنده | دکتر علی شریعتی |
| موضوع | فلسفهٔ تاریخ، عرفان، جامعه‌شناسی، نقد اجتماعی |
| ناشر | مجموعه آثار شریعتی (انتشارات مختلف: سپیده باوران، بنیاد فرهنگی شریعتی و …) |
| تعداد صفحات | حدود ۹۰۰ صفحه (در نسخه کامل) |
| زبان | فارسی |
🧠 دربارهٔ کتاب
- بخش اول: هبوط
شریعتی در این بخش با نگاهی نمادین و فلسفی، داستان هبوط آدم از بهشت را روایت می‌کند. اما این روایت صرفاً یک قصهٔ دینی نیست؛ او آن را به‌عنوان فلسفهٔ تاریخ انسان تفسیر می‌کند: انسان موجودی است که از بهشت آرامش رانده شده و در زمین پر از رنج و مسئولیت، باید سرنوشت خود را بسازد. - بخش دوم: کویر
کویر در نگاه شریعتی فقط یک جغرافیا نیست، بلکه نماد وطن و تاریخ ایران است. او با توصیف کویر، از تنهایی، غربت، فقر و رنج مردم سخن می‌گوید و کویر را به مثابهٔ «تاریخی که در صورت جغرافیا نمایان شده» معرفی می‌کند.
✨ مضامین کلیدی
- انسان و سرنوشت: انسان موجودی است تبعیدی، اما همین تبعید سرچشمهٔ آگاهی و آزادی اوست.
- غربت و تنهایی: کویر نماد غربت انسان در جهان و غربت روشنفکر در جامعه است.
- نقد اجتماعی و فرهنگی: شریعتی با زبان شاعرانه و فلسفی، به نقد سنت‌ها، ساختارهای اجتماعی و وضعیت ایران می‌پردازد.
- عرفان و معنویت: در لابه‌لای متن، نوعی عرفان زمینی و اگزیستانسیالیستی دیده می‌شود.
🎨 سبک نگارش
- نثر کتاب شاعرانه، پر از استعاره و تصاویر ادبی است.
- ترکیبی از فلسفه، عرفان، تاریخ و ادبیات در قالبی شخصی و عاطفی.
- گاه به شکل نامه، دعا یا اعترافات درونی نوشته شده است.
📌 اهمیت کتاب
- «هبوط در کویر» یکی از عمیق‌ترین و شخصی‌ترین آثار شریعتی است.
- بسیاری آن را مانیفست فکری و روحی او می‌دانند.
- کتابی است که هم در حوزهٔ ادبیات و هم در حوزهٔ اندیشهٔ اجتماعی و فلسفی جایگاه ویژه‌ای دارد.