صالحان

درباره‌ی کتاب صالحان

صالحان یا صلحا گروهی از مردم هستند که بنا بر یک افسانه‌ی قدیمی عبری، بار رنج جهان را بردوش می‌کشند، آن‌ها جهان را از پلیدی‌ها حفظ می‌کنندو در این راه حاضرند خودشان را هم فدا کنند. آلبر کامو همین موضوع را دستمایه‌ای قرار داده است تا نمایشنامه‌ای جذاب بنویسد.

ماجرا در در ماه فوریه ۱۹۰۵، در مسکو اتفاق می‌افتد. گروهی از تروریست‌ها که شاخه‌ای از حزب سوسیالیست انقلابی بودند دست به تلاشی سازمان‌یافته برای سوءقصد به جان ولیکی کنیاز سرگئی، عموی تزار، زدند. آن‌ها می‌خواهند در زمانی که او در کالسکه‌اش است، به سویش بمبی پرتاب کنند.

اما روزی که برای اجرایی کردن عملیات می‌روند، متوجه می‌شوند که فرزندانش هم همراه با او در کالسکه هستند. کسی که قرار بوده است بمب را پرتاب کند، معتقد است که نباید جان افراد بی‌گناه را بگیرد ولی دیگر اعضای گروه می‌خواهند نقشه‌شان هرچه زودتر عملیاتی شود. همین موضوع باعث درگرفتن مجادله‌ای میان آن‌ها می‌شود.

کتاب صالحان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

اگر از خواندن نمایشنامه لذت می‌برید، خواندن کتاب صالحان را به شما پیشنهاد می‌کنیم. صالحان برای دیگر دوست‌داران آلبر کامو نیز داستانی جذاب و خواندنی دارد.

درباره‌ی آلبر کامو

آلبر کامو در ۷ نوامبر ۱۹۱۳ در الجزایر فرانسه در خانواده‌ای فقیر متولد شد. او که فیلسوف و روزنامه‌نگار مشهور و خالق اثر بی‌نظیر بیگانه است، در سال ۱۹۵۷ به خاطر «آثار مهم ادبی که به روشنی به مشکلات وجدان بشری در عصر حاضر می‌پردازد» جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کرد.

او پس از رودیارد کیپلینگ جوان‌ترین برنده‌ی جایزه نوبل است. آلبر کامو در سال ۱۹۴۹ یک اتحادیه بین‌المللی را تأسیس کرد که آندره بروتون نیز یکی از اعضای آن بود.

شکل‌گیری این گروه، به گفته خود کامو، بر اساس «محکوم کردن هر دو ایدئولوژی شکل گرفته در آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی» بود. آلبر کامو در طول دوران فعالیتش رمان‌ها و نمایشنامه‌های بسیاری را نوشت طاعون، سقوط، بیگانه، نمایشنامه کالیگولا، نمایشنامه صالحان، افسانه‌ی سیزیف و خطاب به عشق که مجموعه نامه‌های عاشقانه‌ی او و ماریا کاسارس است از آن جمله‌اند. آلبر کامو در ۴ ژانویه ۱۹۶۰ در ۴۶ سالگی در ویل‌بلویل فرانسه به علت یک سانحه‌ی رانندگی چشم از دنیا فروبست.

آلبر کامو فیلسوف، نویسنده و روزنامه‌نگار فرانسوی در هفتم نوامبر سال 1913 متولد شد. او یکی از نویسندگان برجسته قرن بیستم و آفریننده کتاب معروف بیگانه و مقاله افسانه سیزیف است.

کامو در سال 1957 به دلیل آثار مهمی که در ادبیات خلق کرده و به روشنی به مشکلات وجدان بشری عصر امروز پرداخته بود، جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد. او یکی از اندیشمندان مکتب اگزیستانسیالیسم به شمار می‌رفت، با این حال خود همواره این عنوان را رد می‌کرد. کامو نیز همانند نیچه جهان و بی‌عدالتی‌های موجود در آن را نمی‌پذیرفت چرا که چنین وضعیتی را نفی انسانیت می‌دانست.

او در سال 1943 سردبیری نشریه کمبت را پذیرفت و در همین سال کامو و سارتر اولین بار در آخرین تمرین نمایش مگس‌ها به کارگردانی سارتر یکدیگر را دیدند. بعد از جنگ جهانی اول کامو به کافه فلور در بلوار سن‌ژرمن رفت‌وآمد می‌کرد و با سارتر و دیگر روشن‌فکران فرانسوی هم‌نشین بود. او مدتی به آمریکا رفت و در آن‌جا به چندین سخنرانی درباره تفکرات اندیشمندان فرانسوی پرداخت.

بخشی از کتاب صالحان

دورا: از آنجا بگو، استپان.

استپان: از کجا؟

دورا: از تبعیدگاه.

استپان: آدم از تبعیدگاه فرار می‌کند!

آننکوف: آره، وقتی فهمیدیم که توانستی خودت را به سوس برسانی، خوشحال شدیم.

استپان: بوریا، سویس هم یک تبعیدگاه دیگر است.

آننکوف: چی گفتی؟ آنها دست‌کم آزادند.

استپان: تا وقتی که حتی یک آدم روی کره خاک استثمار بشود، آزادی هم خودش یک نوع زندان است. من آزاد بودم، ولی یک دقیقه از فکر روسیه و بردگانش غافل نبودم.

سکوت

آننکوف: استپان، خوشحالم که حزب تو را اینجا فرستاده.

استپان: لازم بود، داشتم خفه می‌شدم. آخر باید کاری کرد، نه؟

(به آننکوف نگاه می‌کند) می‌کشیمش، این‌طور نیست؟

آننکوف: اطمینان دارم.

استپان: این جلاد را می‌کشیم. از تو فرماندهی، بوریا، از ما اطاعت.

آننکوف: نمی‌خواهد قول بدهی، استپان. همه با هم برادریم.

استپان: انضباط لازم است. این را در تبعیدگاه فهمیدم. حزب سوسیالیست انقلابی به انضباط احتیاج دارد. وقتی انضباط داشتیم، دوک بزرگ را می‌کشیم و حکومت قلدری را سرنگون می‌کنیم.

کتاب صالحان نوشته آلبر کامو، نمایش‌نامه‌ای درباره یک گروه تروریستی است که قصد ترور عموی تزار را دارند اما یک اتفاق جلوی این هدفشان را می‌گیرد و اعضای گروه با هم درگیر می‌شوند.

آلبر کامو (Albert Camus) در نمایش‌نامه صالحان (The Just Assassins) به بررسی یک واقعه تاریخی در روسیه تزاری می‌پردازد که طی آن شاخه نظامی حزب سوسیالیست انقلابی، درصدد ترور دوک بزرگ «سرژ» برآمده است.

داستان در پنج پرده روایت می‌شود و تمامی شخصیت‌های نمایش‌نامه واقعی هستند. کامو به عمد نام هیچ‌یک از افراد را تغییر نداده است به‌جز استپان که شخصیتی خیالی است و می‌تواند بیانگر دیدگاه کامو نسبت به اتحاد جماهیر شوروی باشد. شخصیت استپان در این کتاب نماد بلشویک‌هاست.

شخصیت دیگر داستان، شاعری خندان و بمب‌انداز است که کالیایف نام دارد. او پس از اخراج شدن از دانشگاه، با زندان و تبعید مواجه می‌شود و اینجاست که با گروه‌های ضد حکومت آشنا شده و فعالیت‌های تبلیغاتی را آغاز می‌کند، سپس به عضویت شاخه ترور درمی‌آید. او که در باور خود آمادگی کامل برای انجام مأموریتش را دارد در لحظه آخر متوجه حضور دو کودک، همراه دوک می‌شود و از اقدام به ترور دست می‌کشد و اینجاست که پیام اصلی داستان یعنی پاسخ به سوال فلسفی «آیا هدف وسیله را توجیه می‌کند؟» نمایان می‌شود.

کالیایف از طرفی قتل کودکان را عملی خلاف شرف انسانی قلمداد می‌کند و از سویی دیگر به دلیل عشق عمیق به سازمان، حاضر است در صورت تأکید سازمان آن را انجام دهد به شرطی که هم‌زمان خودش هم کشته شود تا بار گناه قتل را حتی لحظه‌ای به دوش نکشد. دورا دولبوف، بوریس اننکوف، ایوان کالیایف، الکسی ووآنوف و استپان فدوروف نام‌های شخصیت‌های اصلی این نمایش‌نامه‌اند.

صالحان حول محور گفتگوها و تصمیم‌گیری‌های این گروه تروریستی کوچک می‌چرخد. مضمون این نمایش‌نامه بیشتر اخلاقی و کمی هم سیاسی است. این نمایش‌نامه با حال‌وهوایی پرشور و قهرمانانه شروع می‌شود و در فضایی پرآشوب و سرشار از ابهام و تردید به پایان می‌رسد.

این کتاب به معضل تراژیک انسانی که گلوی تروریست‌ها را می‌گیرد به صورت درام پرداخته است. اعمال تروریست‌ها از یک سو از تنفرشان نسبت به بی‌عدالتی اجتماعی ناشی می‌شود و از سوی دیگر از ناامیدی‌شان از ساختار قدرت برای حل معضلات سرچشمه می‌گیرد.

کامو دلیل تغییر ندادن نام شخصیت‌های داستان را احترام و ستایش شخصیت‌هایی عنوان کرده که هنگام ناپسندترین اعمال باز هم نمی‌توانستند به صدای دل و قلبشان بی‌توجه باشند.

عنوان «صالحان» یا «عادل‌ها» یا «راستان» از یک روایت عبری گرفته شده، طبق این روایت، در هر نسل 36 نفر به دنیا می‌آیند که تمام رنج دنیا را متحمل می‌شوند تا دنیا را از زشتی‌ها در امان و محفوظ نگه دارند و جان خود را در این راه فدا می‌کنند. در زبان فرانسوی به آن‌ها Les Justes و در انگلیسی The Just یا Just Men می‌گویند.

فهرست مطالب کتاب

پرده اول: خانه تروریست‌ها بامداد
پرده دوم: فردا شب، در همان محل
پرده سوم: همان‌جا، همان ساعت، دو روز بعد
پرده چهارم: سلولى در برج پوکاچف، در زندان بوتیرکى، بامداد
پرده پنجم: یک خانه دیگر، ولى با همان سبک، بعد از یک هفته، شب